PRZYKŁADY ZABAW I ĆWICZEŃ ROZWIJAJĄCYCH
WYOBRAŹNIĘ PRZESTRZENNĄ

Obrazek według wzoru
Dziecko otrzymuje elementy obrazka, np: domek, okna, drzwi, dach, komin, płot, drzewo, kot.
Tworzy swój obrazek (z zestawu elementów) wiernie kopiując wzór.

Kartylandia
Nauczyciel rozkłada przed dziećmi klocki Lego – może być gotowa konstrukcja. Po czym zwraca się do dzieci:
Na pewno wszyscy znacie te klocki. Wielu z was ma je z pewnością w domu. Powstały one w kraju, który nazywa się Dania. Klocki te są produkowane od ponad pięćdziesięciu lat. Ich nazwa – Lego pochodzi od skrótu duńskich słów "Leg godt" oznaczających "Baw się dobrze". Wiecie, że istnieje nawet miasteczko Legoland, które chętnie odwiedzają nie tylko dzieci, ale także dorośli. Wszyscy podziwiają budowle wzniesione z milionów małych, plastikowych klocków Lego. Ponieważ my w przedszkolu nie posiadamy tak dużej ilości klocków Lego, zamiast Legolandu spróbujemy stworzyć Kartyland- czyli miasteczko zbudowane z kart.

Dzieci tworzą według własnych pomysłów konstrukcje z kart. Same dobierają sobie partnerów do pracy. Po wykonaniu zadania dzieci wypowiadają się na temat swoich budowli.

Fotograf
Odtwarzanie obrazów w wyobraźni.
Nauczyciel mówi:
Wyobraź sobie, że zamieniasz się w aparat fotograficzny. Za każdym razem, kiedy otwierasz oczy- robisz zdjęcie i utrwalasz obraz. Natomiast kiedy zamykasz oczy- wywołujesz zdjęcie, przypominasz sobie bardzo dokładnie z wszystkimi szczegółami to, co przed chwilą widziałeś.
Usiądź wygodnie, zamknij oczy. Gdy otworzysz oczy spójrz na pierwszy lepszy przedmiot. Utrwalaj jego obraz- sfotografuj go, jak aparat. Zamknij teraz oczy i wywołaj w wyobraźni zapamiętany przedmiot, tak jak w filmie. Ponownie otwórz oczy, sfotografuj inny przedmiot, następnie zamknij oczy i wywołaj zdjęcie w wyobraźni.
To ćwiczenie można wykonywać wiele razy.
Teraz zamknij oczy i spróbuj sobie przypomnieć kolejne zdjęcia z twojego aparatu. Zrób to po kolei, bardzo szczegółowo.

Jabłko w wyobraźni
Wizualizacja przedmiotu w powiązaniu z tematyką zajęć. Rozwijanie zdolności wyobrażania wszystkimi zmysłami.
Nauczyciel mówi:
Usiądź wygodnie i zamknij oczy. Wyciągnij prawa rękę Wyobraź sobie teraz, że kładę na twoją rękę jabłko. Poczuj je. Wyobraź sobie, jaki ma kolor i kształt, jakie jest ciężkie. Przysuń jabłko do nosa i poczuj jego zapach. Teraz ugryź je, poczuj jego słodki smak. Połóż jabłko przed sobą. Teraz narysuj swoje jabłko palcem w powietrzu. Przyjrzyj mu się jeszcze raz. Teraz możesz powoli otworzyć oczy.

"Chmurkowa wróżka"
Jest to ćwiczenie twórcze. Każdy zamienia się w chmurkową wróżkę i ma za zadanie przekształć chmurę w zupełnie coś innego. Dzieci przedstawiają swoją odpowiedź za pomocą rysunku. Po skończonej pracy siadają w kręgu i kolejno opowiadają o swoich pomysłach.

Bajkowe obrazki
Wybieramy książkę z półki (im więcej ilustracji tym lepiej), otwieramy na przypadkowej stronie i wybieramy obrazek. Następnie na dywanie gromadzimy przedmioty -ubrania, gadżety, przedmioty codziennego użytku, zabawki, kartki, kredki i próbujemy z nich ułożyć- odzwierciedlić, jak najlepiej, obrazek wybrany z książki. Może to być fragment obrazka, postać.

Ciepło-zimno
Jeden z uczestników opuszcza salę a pozostałe dzieci muszą schować wybrany przedmiot. Gdy przedmiot jest już dobrze ukryty, zapraszamy dziecko do sali. Jeśli mamy do czynienia z bardzo małymi dziećmi można im ułatwić zadanie i powiedzieć, jakiego przedmiotu szuka np. misia, samochodu itp. Pozostałe dzieci podpowiadają szukającemu mówiąc "ciepło", jeśli zbliża się do szukanego przedmiotu a zimno, gdy się od niego oddala. Jeśli maluch jest bardzo blisko szukanego przedmiotu wówczas krzyczymy "gorąco" a gdy za bardzo się oddalił krzyczymy "mróz". Gdy przedmiot zostanie znaleziony prosimy kolejne dziecko o wyjście z sali i zabawa zaczyna się od początku.

"Skakankowe zwierzęta"- ćwiczenia wyobraźni przestrzennej.
Dzielimy grupę na 5-osobowe zespoły. Każdy zespół ma za zadanie wyczarować zwierzęta lub inne przedmioty z linek lub skakanek. Na koniec ze wszystkich linek układamy wspólnego węża.

"Śmieszny wierszyk"- odwzorowywanie elementów rysunku w przestrzeni.
Kółeczko, dwa listki,
Ryjeczek, kreseczka.
Gdy zrobię dwie kropki,
To będzie świneczka.
Nauczyciel recytuje wierszyk i rysuje na kartonie jego poszczególne elementy. Dzieci rysują palcami w powietrzu. Następnie nauczyciel rozdaje dzieciom tacki z piaskiem lub kaszą manną. Wspólnie z dziećmi powtarza wierszyk. Wszyscy rysują świnki palcem na tacy z kaszą (kilkukrotne powtórzenie wierszyka). Na koniec nauczyciel zabiera tacki, rozdaje dzieciom kartony i kredki. Następuje powtarzanie wierszyka i rysowanie świnki na kartonie.
Dzieci mogą uzupełnić rysunek o brakujące elementy, według własnych pomysłów.


"Jakie to było miejsce?"
Ciekawa zabawa rozwijająca wyobraźnię przestrzenną przez dotyk. Do przeprowadzenia wszędzie i bez żadnego przygotowania. Wystarczy urozmaicone otoczenie (sala lub pokój) – zabawę można przeprowadzić także na dworze. Chętnemu dziecku zawiązujemy oczy i prowadzimy je w dowolne miejsce w sali (na dworze). Dajemy dziecku dowolną ilość czasu na zbadanie tego miejsca rękoma. Jeśli dziecko jest już gotowe, prowadzimy je z powrotem do punktu wyjścia i odwiązujemy oczy. Zadaniem dziecka jest wskazać miejsce, które badało.

,,Magiczne okręgi"
Zabawa ma na celu rozwijanie kreatywnej wyobraźni.
Materiały: kartki papieru z narysowanymi 15 identycznymi kołami, o średnicy 2 cm,
Przebieg: Uczestnicy otrzymują kartki papieru z narysowanymi 15 identycznymi kołami, o średnicy 2 cm, które mają uzupełnić w dowolny sposób, tak by z tych okręgów powstały dowolne przedmioty, ale wyłącznie okrągłego kształtu. Nie oceniamy naturalnie wartości artystycznej tych rysunków, lecz pomysłowość dzieci w wyszukiwaniu odpowiednich kształtem przedmiotów. Im więcej okręgów dziecko wypełni w określonym czasie (od 8 do 10 minut), tym lepiej funkcjonuje jego wyobraźnia twórcza.

"Lustrzane odbicie"
Osoba stojąca naprzeciw dziecka wykonuje określone ruchy, np. podnosi prawą rękę, stoi na prawej nodze, dotyka lewą ręką prawego ucha, itp. Dziecko naśladuje dokładnie czynności wykonywane przez osobę stojącą twarzą do dziecka. Zadaniem dziecka jest dokładne naśladowanie ruchów (powstaje układ odbicia zwierciadlanego). Dziecko może również naśladować ułożenie kończyn osoby narysowanej na obrazku, np. obie ręce opuszczone w dół, lewa ręka wyciągnięta w bok, prawa ręka dotyka lewego oka, itp.

"Prawy-lewy"
Zaznaczanie na kwadracie: lewego górnego rogu, prawego dolnego, itp. W innym wariancie tego ćwiczenia rogi w kwadracie są pomalowane na różne kolory, a dziecko określa, np. położenie "zielonego rogu", "czerwonego rogu", itp.

"Piłka i motyl"
Jaś rzucił piłeczkę wysoko, pod chmury,
za piłką motylek podfrunął do góry.
Piłeczka wysoko – motyl jeszcze wyżej,
piłeczka opada – motyl jeszcze niżej,
motyl wyżej niż piłeczka, piłka wyżej niż motylek,
potem razem obok siebie lecą króciutką chwilę,
piłka wyżej – motyl niżej,
motyl wyżej – piłka niżej,
motyl niżej – piłka wyżej,
piłka niżej – motyl wyżej...
Tak by się bawiły do samego rana,
gdyby Jasia na kolację nie zabrała mama.
Nauczycielka recytuje wiersz i układa sylwetki na tablicy zgodnie z jego treścią. Przy powtórzeniu dzieci same już manipulują sylwetkami. Innym razem dzieci ustawione parami (piłka – motyl) lub w rozsypce odtwarzają ruchem treść wiersza. Każde dziecko ma emblemat przedstawiający piłkę lub motyla.